Żyjemy w drugiej dekadzie XXI wieku, w której wiele różnych grup społecznych wyraża głębokie zainteresowanie problematyką wartości – szukając odpowiedzi na pytania, jak powinniśmy żyć, jak powinniśmy się do siebie wzajemnie odnosić i jak traktować nasz świat będący naszym ekologicznym domem.
Oikos obrazuje wszystkie powiązania organizmów ze środowiskiem przyrodniczym. Naukę o stosunkach między organizmami i otaczającym je środowiskiem nazwano ekologią – od greckich słów oikos (nasz wspólny dom w biosferze Ziemi) i logos (nauka). Biosferę tworzy powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej, dolna warstwa atmosfery i hydrosfera, którą zamieszkują od 3,5 miliarda lat organizmy żywe. W obrębie biosfery wyodrębnia się złożone układy ekologiczne, którymi na lądzie są biomy, a w zbiornikach wodnych – strefy życia. Zarówno w lądowych biomach, jak i w wodnych strefach żyją zielone rośliny, produkujące ze związków nieorganicznych (dwutlenku węgla i wody) oraz pierwiastków chemicznych biogennych – biomasę organiczną oraz tlen, które warunkują życie zwierząt.
Fotosyntetyzujące rośliny zielone powstały w biosferze Ziemi zanim pojawiły się zwierzęta oddychające tlenem atmosferycznym. Uniwersalnym nośnikiem energetycznym żywych organizmów jest wodór, pozyskiwany przez fotosyntetyzujące rośliny z fotolizy wody. Zawartość wodoru w naszym pożywieniu składającym się głównie z węglowodanów, białek i tłuszczów, decyduje o jego kaloryczności. Po strawieniu pokarmu przez enzymy, które są biokatalizatorami reakcji metabolicznych (biochemicznych w organizmie), następuje odłączenie wodoru i w skomplikowanych mechanizmie bioenergetycznym – spalenie w tlenie, również pochodzącym z fotosyntetycznej fotolizy wody. Spalenie wodorowego nośnika energii w tlenie dostarcza roślinom i zwierzętom energii chemicznej i cieplnej, potrzebnej do podtrzymania fizjologicznych mechanizmów życia wszystkich organizmów żyjących w biosferze Ziemi.
Miejsce człowieka w biosferze Ziemi
Organizm człowieka nie jest zdolny do syntezy składników swojego ciała ze związków nieorganicznych, z tego względu jest całkowicie uzależniony od fotosyntezy zielonych liści dostarczających mu pokarm, roślinnych lekarstw i od niezbędnego do życia tlenu. Człowiek wśród całej zwierzęcej bioróżnorodności jest przedstawicielem ssaków, zdolnym do refleksyjnego myślenia, zaplanowanego działania i zdobywania wiedzy o świecie za pomocą poznania zmysłowego, myślowego i empirycznego. Gałąź ewolucyjna prowadząca do współczesnego człowieka, oddzieliła się od gałęzi, prowadzącej do szympansów, co najmniej 6 milionów lat temu, podczas gdy życie na Ziemi pojawiło się 3,5 miliarda lat wcześniej. Jesteśmy więc gatunkiem, który pojawił się na Ziemi po bardzo długim okresie ewolucji życia, zaś zdolność ludzkości do tworzenia zbiorowej kultury i cywilizacji nastąpiła w ostatnich kilkunastu tysiącleciach, co jest epizodem wobec 3,5 miliarda lat życia ewoluującego na Ziemi.
Człowiek, podobnie jak inne zwierzęta jest całkowicie uzależniony w swej strategii przetrwania od zielonych roślin uwalniających tlen do atmosfery i syntetyzujących organiczną, odżywczą biomasę, zaspokajającą fizjologiczne potrzeby bioenergetyczne, wzrost, rozwój i odnowę biologiczną organizmu. Człowiek żyje dzięki ciągłej dostawie pożywienia pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a dokładniej, dzięki uwalnianej podczas trawienia energii z biochemicznie uwalnianych substratów oddechowych. Pożywieniem człowieka są jadalne organy roślinne, mięso zwierząt roślinożernych ( hodowlanych oraz zwierzyny łownej). Ponadto elementami naszej diety są: ryby, owoce morza, a także uprawiane i dziko rosnące gatunki grzybów jadalnych. Dużą rolę w pożywieniu odgrywają produkty pszczele, taki jak miody nektarowe, spadziowe oraz uzyskiwane na drodze biologicznego przetwórstwa, wzbogacane obnóżami pyłkowymi, mleczkiem pszczelim i propolisem. Rośliny kwiatowe, zapylane przez pszczoły mogą wydawać kilkadziesiąt razy wyższe plony niż zapylane przez pozostałych zapylaczy.
Żywność roślinna produkowana jest przez gospodarstwa rolnicze, warzywnicze i sadownicze. Dla skutecznej strategii przetrwania ważne jest zachowanie całej bioróżnorodności i urodzajności gleb uprawnych.
Cywilizacje zawsze ginęły wraz z utratą swych urodzajnych gleb, dotkniętych przez stepowienie i pustynnienie. Uregulowanie stosunków wodnych w glebach rolniczych poprzez nawożenie, dostarczanie wody, CO2, egzogennych fitohormonów, probiotyków, bakterii wiążących wolny azot z powietrza, mikoryzowanie roślin, utrzymywanie optymalnego pH dla uprawianych roślin, genetyczny postęp biologiczny, a także fotosyntetycznych typów roślin (C-3 i C-4) do termicznych warunków klimatycznych. Opracowanie zasygnalizowanych zagadnień wymagałoby napisania wielu podręczników, monografii i przewodników, poradników dobrej praktyki rolniczej, ogrodniczej i leśnej. Strategia przetrwania całej bioróżnorodności z liczną populacją ludzką, zależeć będzie od utrzymania przez rolników i ogrodników wysokiej urodzajności gleb oraz możliwie najwyższej produktywności fotosyntetycznej uprawianych roślin.
Czytaj całość na Hipoalergiczni.pl
foto: Unsplash