Historia pierwszego zbiornika wody w tym miejscu sięga 1869 roku. Kolejny – z 1911 – określany jest jako „podziemny amfiteatr”. Razem z trzecim – zbiornikiem i wieżą ciśnień – tylko od czerwca do końca września 2020 zgromadziły 12 958 odwiedzających! Które wodociągi mają tak szerokie grono zainteresowanych? Mowa o Gdańskim Szlaku Wodociągowym.
Do rozmowy o motywacjach, pomysłach i sposobach na zaangażowanie społeczeństwa w poznanie branży wodociągowej zaprosiliśmy Panią Dorotę Sawczyszyn – koordynatorkę GSW.
PumpLab: Dzień dobry! Bardzo miło nam zaprosić Panią do rozmowy i dowiedzieć się, w jaki sposób udało się Państwu przekuć – wydawać by się mogło mało interesujący obszar wodociągów – w atrakcję dla lokalnej społeczności i turystów? Ilość odwiedzających świadczy o tym, że wpadli Państwo na bardzo dobry pomysł!
Dorota Sawczyszyn: Dzień dobry! Miło nam, że zainteresowali się Państwo naszym szlakiem. Gdański Szlak Wodociągowy to unikatowa atrakcja turystyczna. Zwiedzający szukają dziś czegoś co jest niepowtarzalne, inne, nieznane. Myślę, że to właśnie tajemnica kryjąca się w naszych obiektach sprawia, że są tak chętnie odwiedzane. GSW wpisuje się w trendy związane z turystyką eksploracyjną oferującą elementy przygody i survivalu. Zwiedzając trzy obiekty pełniące, obecnie lub dawniej, funkcję rezerwuarów wody zyskuje się różne spojrzenia na miasto – można zobaczyć jego część podziemną oraz perspektywę z lotu ptaka. Szlak prezentuje cuda gdańskiej myśli technicznej, stał się ostoją dla nietoperzy, łączy wiedzę z zakresu historii techniki z wiedzą przyrodniczą.
Jak długo trwało przygotowanie projektu i co dokładnie obejmuje Gdański Szlak Wodociągowy?
Pani Dorota Sawczyszyn: Prace nad Gdańskim Szlakiem Wodociągowym wystartowały w 2010 roku, kiedy to rozpoczęto zbieranie dokumentacji historycznej i restaurowano pamiątki po dawnych wodociągach.
Szlak tworzą trzy obiekty. Jako pierwszy, w 2015 roku, oddany został do użytku Zbiornik Wody Kazimierz, który jest czynnym zbiornikiem pełniącym funkcję techniczną. Zbiornik Wody Stara Orunia został odrestaurowany i oddany do użytku w sierpniu 2018 roku. Trzy miesiące później otworzyliśmy wystawę historyczną w Zbiorniku Wody Stary Sobieski.
Szlak to projekt rozwojowy. Mamy jeszcze wiele pomysłów i eksponatów, które chcemy wykorzystać. W Gdańsku powstaje deptak poświęcony historii i istocie naszej branży – Gdańska Aleja Włazów. Na północnym cyplu wyspy Ołowianka, już latem tego roku, opowiemy o tajnikach kanalizacji sanitarnej.
Wśród zachowanych obiektów są m.in. drewniane rurociągi, studnie czy żeliwne kształtki. Czego ciekawego zwiedzający mogą dowiedzieć się o rozwoju techniki wodociągowej na przestrzeni ostatnich wieków?
Pani Dorota Sawczyszyn: We wnętrzu Starego Sobieskiego znajduje się wystawa dotycząca historii gdańskich wodociągów, prezentująca dzieje Gdańska z perspektywy zaopatrzenia w wodę – począwszy już od czasów krzyżackich i pierwszych rurociągów drewnianych, po znane nam dziś nowoczesne wodociągi. Na gości czekają też niesamowite doznania akustyczne, w tym efekt echa określany mianem „groty szeptów”, pozwalający na szeptaną rozmowę na dystansie do 200 metrów. Sam obiekt wybudowany został w formie żelbetowego monolitu, co na początku XX wieku było imponującym osiągnięciem. Posadowiony na planie koła o średnicy 50 m, składa się z kilku współśrodkowych przestrzeni, tworzących zaskakujący podziemny labirynt.
Zbiornik Wody Stara Orunia jest największym w województwie pomorskim siedliskiem nietoperzy. Każdego roku, poza sezonem zwiedzania, śpi w nim kilkaset osobników reprezentujących cztery główne gatunki: nocki rude, nocki Natterera, nocki duże i gacki brunatne. Rezerwuar budzi skojarzenia sakralne ze względu na klasyczną konstrukcję, złożoną z 11 naw i 8 arkad, wymurowaną z czerwonej cegły wyprodukowanej w gdyńskich Kolibkach. Dziś zbiornik zalany jest wodą a zwiedzanie odbywa się na specjalnych pomostach.
Wizyta w Kazimierzu natomiast gwarantuje nie tylko widoki z tarasu położonego 45 m n.p.m, ale także edukację w zakresie zjawisk fizycznych i roli wieży ciśnień w systemie wodociągowym. Na poziomie tarasu widokowego powstała wystawa multimedialna, która pokazuje walory przyrodnicze i historię Wyspy Sobieszewskiej.
Czytaj całość na portalu PumpLab