Narodowe Centrum Nauki już po raz trzynasty rozstrzygnęło swoje flagowe konkursy OPUS i PRELUDIUM. Naukowcy otrzymają niemal 430 mln zł na badania podstawowe.
OPUS i PRELUDIUM to najstarsze propozycje w ofercie konkursowej Narodowego Centrum Nauki, które od lat cieszą się największym zainteresowaniem wśród naukowców. W ich trzynastej edycji polskim naukowcom przyznano aż 428 194 450 zł. W obu konkursach złożono łącznie 3011 wniosków, z czego do finansowania skierowano 803 projekty. Współczynnik sukcesu wyniósł ok. 27%.
– W naszych konkursach oceniamy pomysł i naukowca. Wskaźniki, liczby i tytuły naukowe to niewielka część procesu oceny. Nasi eksperci starają się spojrzeć wewnątrz, sprawdzić, czy to, co zostało zaplanowane w projekcie, ma szansę istotnie przyczynić się do rozwoju danej dyscypliny naukowej. Dzięki takiemu podejściu, spośród tysięcy wniosków wyłuskujemy te najlepsze. Dziś szansę dostaje kolejnych 803 naukowców – liczę na wiele wartościowych rezultatów badań – podkreśla prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN.
W konkursie OPUS 13 nie było ograniczeń ze względu na staż badawczy czy posiadany stopień naukowy. W związku z tym spłynęło w nim aż 1831 wniosków. Do finansowania zakwalifikowanych zostało 479 projektów, których autorzy otrzymają łącznie prawie 390 mln zł.
Na uwagę zasługuje m.in. projekt prof. Tadeusza Niedźwiedzia z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, który otrzyma ponad 419 tys. zł na badania dotyczące jednego z kluczowych problemów obszarów zurbanizowanych, jakim jest zanieczyszczenie powietrza. Celem projektu jest określenie znaczenia inwersji temperatury powietrza w kształtowaniu koncentracji zanieczyszczeń w regionie Górnego Śląska oraz ich zależności od warunków pogodowych. Projekt dostarczy informacji na temat zmian struktury dolnej troposfery w zależności od pogody w jednym z najbardziej zurbanizowanych i zanieczyszczonych regionów Polski. Badania pozwolą również ocenić czy występowanie zanieczyszczeń jest związane z czynnikami lokalnymi czy ponadregionalnymi, a ich wyniki mogą być pomocne w planowaniu przestrzennym oraz w badaniach klimatu miejskiego.
PRELUDIUM 13 adresowane było do osób stawiających pierwsze kroki na ścieżce badawczej, które nie posiadają stopnia naukowego doktora. Tym razem początkujący naukowcy złożyli 1180 wniosków, z których finansowanie w wysokości niemal 40 mln zł otrzymają 324.
Jedną z osób, które dzięki finansowaniu w konkursie PRELUDIUM 13 zrealizuje swój pomysł badawczy jest mgr Katarzyna Kała z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, która zamierza zweryfikować słuszność powszechnego przekonania o niskiej wartości leczniczej i dietetycznej grzybów jadalnych. Poprzez zbadanie procesów uwalniania i wchłaniania do organizmu człowieka biopierwiastków i aktywnych biologicznie związków organicznych z owocników oraz biomasy wybranych jadalnych grzybów leczniczych, badaczka oceni ich prozdrowotny potencjał oraz wyjaśni mechanizmy związane z przenikaniem wybranych substancji z grzybni do organizmu człowieka. Na badania przeznaczono 119 tys. zł.
Listy rankingowe wszystkich projektów zakwalifikowanych do finansowania w konkursach OPUS 13 i PRELUDIUM 13 można sprawdzić na stronie Narodowego Centrum Nauki.