Prezydencja niemiecka i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie co do Programu UE dla zdrowia na lata 2021–2027 (EU4Health). Nowy wzmocniony program, dysponujący budżetem w wysokości 5,1 mld EUR, zapewnia solidną podstawę działań Unii w dziedzinie zdrowia, które opierają się na doświadczeniach z pandemii Covid-19. Ma to miejsce w czasie, gdy obywatele UE wciąż odczuwają skutki poważnego zagrożenia zdrowotnego oraz doświadczają wynikających z niego cierpień i poważnych konsekwencji społeczno-gospodarczych.
Osiągnięte porozumienie pokazuje, że UE jest zdeterminowana, by chronić zdrowie swoich obywateli. Nowy program, dzięki swojemu budżetowi i zakresowi, wyposaża Unię w narzędzia i możliwości pozwalające przygotować się na przyszłe kryzysy zdrowotne i im zaradzić. Jednocześnie umożliwia skupienie uwagi na kwestiach zdrowotnych o charakterze długofalowym, np. na chorobach nowotworowych i problemach zdrowia psychicznego. Sądzę, że Program UE dla zdrowia przyniesie wyraźną unijną wartość dodaną jako uzupełnienie polityk zdrowotnych poszczególnych państw członkowskich – Jens Spahn, niemiecki minister zdrowia.
Program UE dla zdrowia ma wspierać krajowe polityki państw członkowskich i promować koordynację między nimi. Celem jest poprawa sytuacji zdrowotnej w całej Unii m.in. poprzez:
- wspieranie promocji zdrowia i profilaktyki chorób
- wspomaganie ochrony ludności w Unii przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi
- upowszechnienie narzędzi i usług cyfrowych w dziedzinie zdrowia, m.in. poprzez wkład w tworzenie europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia
- zwiększenie współpracy transgranicznej, np. za pośrednictwem europejskich sieci referencyjnych
- wspieranie globalnych zobowiązań i inicjatyw zdrowotnych podejmowanych przez organizacje międzynarodowe, w szczególności Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Program ma m.in. na celu wspieranie działań, które UE prowadzi w uzupełnieniu do gromadzenia przez państwa członkowskie zapasów produktów podstawowych, istotnych w kontekście kryzysu. Niezbędna jest przy tym synergia z innymi unijnymi instrumentami, programami i funduszami, takimi jak RescEU, oraz ścisła współpraca z odpowiednimi organami Unii. Program będzie także wspierał uruchamianie rezerw personelu medycznego, pracowników służby zdrowia i personelu pomocniczego na obszarze objętym kryzysem.
W myśl porozumienia program ma odpowiadać również na długofalowe kwestie zdrowia publicznego, takie jak profilaktyka i leczenie chorób zakaźnych i niezakaźnych, zwłaszcza nowotworów, a także poprawa zdrowia psychicznego i zmniejszenie nierówności w zakresie zdrowia.
Porozumienie przewiduje solidny mechanizm zarządzania i skuteczne podejmowanie decyzji. W tym celu ustanawia się grupę sterującą ds. Programu UE dla zdrowia składającą się z przedstawicieli państw członkowskich i Komisji. Grupa będzie będzie proszona o opinię w sprawie rocznych programów prac i będzie monitorować realizację programu. Roczny program prac będzie ustanawiany w drodze przyjęcia aktu wykonawczego po głosowaniu przedstawicieli państw członkowskich w komitecie.
Kontekst i dalsze kroki
Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący programu UE dla zdrowia na lata 2021–2027 w maju 2020 r. Następnie w październiku 2020 r. Rada przyjęła swoje stanowisko, a w listopadzie rozpoczęły się negocjacje z Parlamentem. Wstępne porozumienie zostanie teraz przedłożone stałym przedstawicielom państw UE do zatwierdzenia.
Dalsze informacje: https://www.consilium.europa.eu/
foto: Pexels