Związek Przedsiębiorców i Pracodawców pozytywnie ocenia plan opracowania paktu społecznego. Tego rodzaju umowa między rządem, pracodawcami oraz związkami zawodowymi, może stanowić punkt wyjścia z kryzysu epidemicznego. Zaznaczamy jednak, że sam pakt sam w sobie nie będzie stanowić narzędzia pozwalającego na rozwiązanie trudności gospodarczych i społecznych. Kluczowa rola w tworzeniu i realizowaniu założeń paktu spoczywać będzie na rządzie. To on zostanie zobligowany do wdrożenia założeń paktu. Umowa stanowi zatem zobowiązanie głównie dla przedstawicieli instytucji publicznych.
Pakt społeczny nie może być także swego rodzaju „tarczą antykryzysową”. Powinien raczej wyznaczyć kierunki długookresowej strategii społeczno-gospodarczej na najbliższą dekadę. Umowa powinna być zbiorem zadeklarowanych działań na czas wszystkich nachodzących faz obecnego cyklu gospodarczego tj. trwającego kryzysu, następujących miesiącach depresji oraz spodziewanych po niej faz ożywienia oraz rozkwitu gospodarczego. Pakt musi być zatem zbiorem działań, które pomogą złagodzić okresy recesji, a wzmocnić okres ekspansji. Musimy wykorzystać ten czas, tak by był okresem awansu Polski na kolejne miejsca w rankingu poziomu życia, rozwoju gospodarczego, wolności osobistej, czy bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego.
W najbliższej dekadzie, zmienią się modele funkcjonowania firm, łańcuchy wartości, modele zachowań konsumentów. System opieki zdrowotnej również ulegnie transformacji. Gospodarki, które najszybciej dostosują się do nowych realiów, mają szansę uzyskać przewagę konkurencyjną. Te które przegapią okres transformacji, mogą pozostać w tyle na długie lata, jeśli nie dekady. Walkę konkurencyjną wygrywają nie najsilniejsi, tylko najlepiej przygotowani do zmian. Każdy światowy kryzys pozostawia po sobie inną rzeczywistość.
Rolą polskiego państwa powinno zatem być zapewnienie rodzimym przedsiębiorcom jak najbardziej sprzyjających warunków do rozwoju poprzez bezzwłoczne wyeliminowanie barier które ten rozwój hamują. Tkwienie w dotychczasowym systemie osłabiać będzie potencjał do wyjścia z kryzysu i nadgonienia państw tzw. zachodu.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców stoi na stanowisku, że należy wykorzystać dzisiejsze zjawiska do przeprowadzenie gruntownych zmian prawa gospodarczego, systemu podatkowego, emerytalnego, rynku pracy, zapewnienia infrastruktury niezbędnej do rozwoju społeczeństwa informatycznego oraz do zmierzenia się z problemami demograficznymi.
Jak dotąd, znaczną część roku 2020 w sensie legislacyjnym poświęcono na kwestie polityki doraźnej, czy wręcz punktowe uderzenia w kolejne branże gospodarki poprzez zwiększenie obciążeń fiskalnych, po skrajne pomysły uznaniowego zakazu działania dla wybranych branż.
Przedsiębiorcy i pracownicy żyją dziś w niepewności wynikającej nie tylko z sytuacji epidemicznej w kraju, ale także z działań rządu. Pakt musi stanowić czytelny obraz działań i wizji gospodarczo-społecznej Polski.
Mając na uwadze potencjalne znaczenie paktu jako dokumentu wyznaczającego konsensus co do kierunków rozwoju gospodarki w najbliższych latach, ZPP pozostaje deklaruje gotowość do uzgodnień przedstawianych postulatów z pozostałymi stronami reprezentatywnymi w RDS. Pozostajemy warunkowo otwarci na podpisanie porozumienia z rządem, związkami zawodowymi oraz pozostałymi organizacjami pracodawców. Uważamy jednak, że konieczne jest wcześniejsze oczyszczenie atmosfery wokół Rady Dialogu Społecznego. Nie wyobrażamy sobie złożenia podpisu obok osób, które pracowały lub pełniły służbę w organach bezpieczeństwa Państwa lub były współpracownikami tych organów, zwłaszcza jeśli są w tej chwili podejrzane o składanie w tym kontekście fałszywych zeznań. Pominąwszy kwestie moralne i estetyczne, brak wyjaśnienia powyższych wątpliwości podważać będzie status paktu i jego wiarygodność. Nie możemy iść w przyszłość, mając ciągle nierozwiązane kwestie dotyczące przeszłości.
Podtrzymując powyższe zastrzeżenie, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców przedstawia założenia do Paktu. Rozwiązania te nie powinny stanowić osi sporu pomiędzy pracownikami, pracodawcami, czy rządem.
Zidentyfikowany obszar problemowy nr 1:
Brak reform w zakresie dostosowania systemu do nowej rzeczywistości społecznej i gospodarczej.
Działania:
- Pakt powinien skupiać się na dłuższym okresie, niż jedynie przeciwdziałanie trwającemu kryzysowi. Powinien on stanowić zbiór instrumentów, które zostaną wprowadzone w najbliższych 12 miesiącach i stanowić będą podstawę dla rozwoju w nadchodzącej dekadzie. Innymi słowy, pakt powinien określać pakiet reform kluczowych dla dalszego rozwoju Polski.
Zidentyfikowany obszar problemowy nr 2:
Brak przewidywalności działań prawodawcy, niepewność regulacyjna skutkująca ograniczaniem ryzyka podejmowania decyzji biznesowych (w tym inwestycji).
Działania:
- Zobowiązanie wprowadzenia dwunastomiesięcznego moratorium na wszelkie nowe obciążenia dla pracowników oraz przedsiębiorców;
- Konieczne wyznaczenie azymutu na kompleksowe upraszanie prawa i deregulacje. W tym celu rekomenduje się uruchomienie programu „cutting the red tape” i uchylenie wszelkich nadmiernych regulacji.
Zidentyfikowany obszar problemowy nr 3:
Konstrukcja systemu opodatkowania pracy zniechęcająca do zwiększania zatrudnienia na podstawie Kodeksu Pracy.
Działania:
- Obniżenie tzw. klina opodatkowania pracy w Polsce;
- Wprowadzenie jednolitej stawki podatku pobieranej przez pracodawcę od funduszu płac;
- Tym samym postuluje się zmianę systemu finansowania służby zdrowia oraz ubezpieczeń społecznych.
Zidentyfikowany obszar problemowy nr 4:
Konieczność przygotowanie systemu opieki zdrowotnej do wyzwań wynikających z obecnych jak
i przyszłych obciążeń.
Działania:
- Organizacja systemu opieki zdrowotnej poprzez zapewnienie procesu planowania zasobów i włączenie na stałe prywatnych świadczeniodawców do systemu zabezpieczenia zdrowotnego;
- Wzmocnienie praktycznej roli Głównego Inspektora Sanitarnego koordynującego działania zapobiegające rozwojom epidemii w Polsce;
- Reforma systemu finansowania połączona ze skokowym zwiększeniem na nią nakładów zarówno publicznych jak i prywatnych – szczegółowe kierunki zmian powinny być przedmiotem osobnej dyskusji, jednak ZPP rekomenduje m.in. wprowadzenie konkurencji po stronie ubezpieczycieli;
- Wdrożenie wieloletniego strategicznego planu naboru, kształcenia i rozwoju kadry medycznej;
- Kontynuacja wykorzystywania narzędzi informatycznych na potrzeby systemu opieki zdrowotnej, zarówno w ramach telemedycyny, jak i cyfryzacji kolejnych rozwiązań organizacyjnych, jako narzędzia do poprawy dostępności do usług medycznych jak i zmniejszenia obciążeń personelu medycznego;
- Wprowadzenie mechanizmów wspierania rozwoju najnowszych technologii medycznych w Polsce a następnie wprowadzania ich do użycia poprzez system zakupów publicznych;
- Zabezpieczenie suwerenności lekowej Polski, tj. zdolności do wytwarzania produktów leczniczych i medycznych w kraju – potrzebne jest zatem jak najszybsze wprowadzenie systemu wsparcia krajowych producentów leków w formie programu znanego do tej pory pod nazwą Refundacyjny Tryb Rozwojowy.
Zidentyfikowany obszar problemowy nr 5:
Niska efektywność usług publicznych i brak motywacyjnego oraz rynkowego systemu wynagradzania urzędników.
Działania:
- Digitalizacja kolejnych sfer funkcjonowania państwa i pogłębianie cyfryzacji obszarów, które już częściowo zostały poddane elektronizacji (nowo budowane usługi powinny być analizowane pod kątem możliwości zautomatyzowania procesów i wyeliminowania udziału urzędnika. Również istniejące już działania powinny zostać zweryfikowane pod tym kątem;
- W sądownictwie – m.in. zmiana organizacji pracy sądów pod kątem skrócenia terminów rozpatrywania spraw, przeniesienie systemu rejestracji działalności gospodarczej w całości z sądownictwa do administracji oraz wprowadzenie zmian organizacyjnych w sądownictwie gospodarczym, umożliwiających realizację zasady trail, zgodnie z którą proces toczy się dzień po dniu;
- Reformy w systemie edukacji, poprzez zmianę organizacji zarządzania placówkami szkolnymi (propozycja ZPP to model szkół prowadzonych przez spółki not for profit), a także dostosowanie programów i metodyk nauczania do wymogów współczesności;
- Wraz z podnoszenie jakości usług publicznych, podnoszony powinien być poziom wynagrodzeń w administracji publicznej wraz z wprowadzeniem motywującego systemu wynagrodzeń zmiennych, ale tylko i wyłącznie w pakiecie z jednoczesnym znaczącym ograniczeniem etatyzacji w sektorze. Pozwoli to, przy zwiększonej efektywności, zachować wysoki poziom kompetencji kadr osiągających konkurencyjny względem sektora prywatnego, poziom wynagrodzeń.
Zidentyfikowany obszar problemowy nr 6:
Niekorzystne trendy demograficzne.
Działania:
- Prowadzenie rozsądnej i efektywnej polityki prorodzinnej, której celem jest upowszechnienie w Polsce rodzin w modelach 2 + 2 i 2 + 3; stworzenie warunków sprzyjających powrotowi emigrantów z zagranicy; mądra absorpcja imigrantów, przede wszystkim z krajów sąsiadujących z Polską;
- Zwiększenie liczby dostępnych finansowo żłobków, przedszkoli, świetlic szkolnych i pozaszkolnych;
- Zapewnienie sposobu organizacji zajęć szkolnych w momencie kryzysu epidemicznego tak, by uwzględniał on możliwości organizacyjne rodziców – powinien wspierać ich w łączeniu obowiązków służbowych i rodzinnych;
- Wzmocnienie pozycji samorządu lokalnego, jako instytucji nadzorującej i budującej infrastrukturę społeczną w regionach;
- Stworzenie warunków dla zamieszkania w Polsce rodzin imigrantów;
- Stworzenie szybkiej ścieżki uznania kwalifikacji zawodowych imigrantów;
- Wprowadzenie działań promocyjnych, w tym m.in. promocji nauki języka polskiego, czy kursów języka polskiego.
Zidentyfikowany obszar problemowy nr 7:
Dostosowanie prawno-podatkowego otoczenia rynku pracy do wyzwań wynikających z obecnej sytuacji epidemicznej, jak również wyzwań demograficznych i społecznych.
Działania:
- Uelastycznienie prawa pracy tak, by więcej osób korzystało z pracy w niepełnym wymiarze oraz z innych elastycznych form zatrudnienia;
- Popularyzacja pracy zdalnej;
- Zmniejszenie obciążenia płacy podatkami i parapodatkami;
- Przegląd świadczeń rodzicielskich i socjalnych tak, by równocześnie chroniły rodziny w sytuacjach nadzwyczajnych, ale także były gwarancją dla pracodawców, że pracownicy mają inne możliwości niż wykorzystywanie stosunku pracy do uzyskiwania świadczeń finansowych;
- Maksymalne uproszczenie procedur związanych z legalnym zatrudnianiem cudzoziemców;
- Stworzenie przejrzystej procedury uzyskiwania kart stałego pobytu dla stałego osiedlania się w naszym kraju;
- Konieczna jest reforma system ubezpieczeń społecznych poprzez stopniowe przechodzenie do modelu zaopatrzeniowego
Zidentyfikowany obszar problemowy nr 8:
Prowadzenie odpowiedzialnej i dostosowanej do fazy recesji polityki fiskalnej.
Działania:
- Wprowadzenie jednolitej stawki VAT, z czasowym zachowaniem preferencyjnych niższych stawek VAT dla branż, które zostały dotknięte lockdownem w trakcie kryzysu epidemicznego;
- Ograniczanie powstałego długu publicznego poprzez zmniejszanie deficytu sektora. W tym celu konieczna jest odważna rewizja nie tylko strony przychodowej, ale szczególnie wydatkowej;
- Efektywne wykorzystania instrumentów pomocy z funduszy UE, ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji w zielony ład, cyfryzację i energetykę.
źródło: ZPP
foto: Pixabay